music school

Σχολή Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής

Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου «Άγιος Ιλάριος»

Μαθήματα

Μάθημα Ψαλτικής

Το μάθημα της ψαλτικής πραγματοποιείται άπαξ της εβδομάδος και οι μαθητές το  παρακολουθούν είτε εξατομικευμένα, είτε σε ολιγομελή τμήματα. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι μαζί με την πρακτική εξάσκηση στο Αναλόγιο συναποτελούν την πεμπτουσία της μαθητείας στην Βυζαντινή Μουσική. Παρακολουθώντας το μάθημα αυτό οι φοιτητές γνωρίζουν την παρασημαντική, την γραφή της Ψαλτικής Τέχνης, και μελετούν μέλη και μαθήματα του ειρμολογίου, του στιχηραρίου και της παπαδικής.

Αναλυτικά, στο πρώτο έτος οι μαθητές εκπαιδεύονται στα μελωδικά γυμνάσματα της Ψαλτικής και γίνεται μία εισαγωγή στο σύντομο Αναστασιματάριο του Ιωάννου Πρωτοψάλτου. Στο δεύτερο έτος διδάσκονται το σύντομο και αργό “Αναστασιματάριον” του Ιωάννου Πρωτοψάλτου και Πέτρου Εφεσίου, ενώ κατά τη διάρκεια του τρίτου έτους διδάσκονται το “Ειρμολόγιον” του Ιωάννου Πρωτοψάλτου. Στο τέταρτο και πέμπτο έτος διδάσκονται μαθήματα του παπαδικού και στιχηραρικού μέλους, αργές δοξολογίες, κεκραγάρια, πασαπνοάρια, χερουβικά και κοινωνικά κλπ. Τέλος, στο έκτο και έβδομο έτος διδάσκονται ανώτερα θεωρητικά και μαθήματα της μουσικής, όπως καλοφωνικοί ειρμοί και κρατήματα. 

Μάθημα Τυπικής Διάταξης

Το Τυπικό είναι το σύνολο των οδηγιών και διατάξεων το οποίο καθορίζει το πως και το πότε πρέπει να τελούνται οι ακολουθίες της Εκκλησίας μας. Έχει χαρακτήρα πρακτικό και χρηστικό ενώ η ιστορία του χάνεται στα βάθη των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Αν και έχουν σωθεί διατάξεις και περιγραφές από τυπικά του Γ΄και Δ΄αιώνος, το αρχαιότερο ολοκληρωμένο σύγγραμμα που διασώζεται σήμερα είναι ένα πατμιακό χειρόγραφο του Θ΄αιώνος. 

  Η Τυπική Διάταξη καθορίζει τις ακολουθίες που τελούνται, καθορίζει την δομή των ακολουθιών, τους ύμνους που πρέπει να ψαλλούν ή να αναγνωστούν και πλήθος άλλων οδηγιών που αφορούν τον Ιερέα, τους Ιεροψάλτες και τον λαό. Κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς τα μαθήματα Τυπικής Διάταξης της Σχολής μας θα πραγματοποιούνται διαδικτυακώς, μία φορά τον μήνα, και το ειδικό θέμα του μαθήματος είναι “Η σχέση του Ψάλτη με το Τυπικό – Τάξις και Αταξία”. Την ευθύνη της διδασκαλίας φέρει ο π. Κωνσταντίνος Δέδες.

Θεολογία των Ύμνων

Αναντίρρητα η Ορθόδοη υμνογραφία κατέχει μεγάλους θησαυρούς, θεολογικής, φιλοσοφικής και μουσικής αξίας! Κάθε ύμνοςτης Εκλησίας μας δεν αποτελεί απλώς ποίηση, αλλά έναν “παφλασμό” ιερών συναισθημάτων, νοημάτων και πνευματικών βιωμάτων κάποιων πνευματοφόρων υμνογράφων, οι οποίοι οιστρηλατούμενοι από “θείον έρωτα” προσεύχονται, κηρύττουν και κατηχούν τον λαό του Θεού, με λόγο έμμετρο, ποιμαντικό και θεολογικό. 
   Στην ορθόδοξη λατρεία δεν χρησιμοποιούμε μουσικά όργανα διότι κάθε πιστός γίνεται “όργανο” γλυκήφθογγο του πνεύματος με την καθαρή και αγνή καρδιά του. “Αυτός ο άνθρωπος ψαλτήριον γενόμενος” λέγει ο Μέγας Αθανάσιος. 
Επιθυμώντας να καταστήσουμε τους φοιτητές μας “ψαλτήρια τερπνά” εντάξαμε, μεταξύ άλλων, στο πρόγραμμα σπουδών της Σχολής το μάθημα “Θεολογία των Ύμνων”, την ευθύνη της διδασκαλίας των οποίων φέρει ο …
  Δια μέσου των μαθημάτων αυτών θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε και να ερμηνεύσουμε ύμνους και ψάλματα της Εκκλησίας, τα οποία θα έχουμε την δυνατότητα να ψηλαφήσουμε δια μέσου των οφθαλμών των πατέρων και μεγάλων θεολόγων της Ορθοδοξίας.

Ψαλτικός Χορός

Το Ιερό Αναλόγιο αποτελεί την πεμπτουσία της Ψαλτικής. Εκεί οι ψάλτες διαμερίζονται σε δύο χορούς, σε δύο χελιδονοφωλιές και δοξολογούν τον Άγιο Θεό εκφράζοντας με λόγο έμμετρο και μουσικό την πίστη τους, ερμηνεύοντας τα Θεία νοήματα που ξεπροβάλλουν ανάμεσα στα σημαδόφωνα και τα Ιερά κείμενα. 
Ο χώρος του αναλόγιου δεν είναι απλά σεβάσμιος, αλλά πολύ περισσότερο Ιερός. Εκεί καλούνται οι άνθρωποι να ενώσουν τις προσευχές τους, να συνεργαστούν, να συνυπάρξουν, να συναρμονιστούν προκειμένου το αποτέλεσμα των ψαλμών να είναι εκκλησιαστικό, πηγαίο, αληθινό, σωστό! 
Με το μάθημα του Ψαλτικού Χορού έχουμε την δυνατότητα κατά΄αρχήν να μελετήσουμε από κοινού και σε ησυχία ορισμένα μαθήματα της ψαλτικής αλλά πολύ περισσότερο μαθαίνουμε να συνεργαζόμαστε και να συνυπάρχουμε ψαλτικά. 
Τα μαθήματα πραγματοποιούνται το πρώτο και τρίτο Σάββατο εκάστου μηνός και ώρα 15:00 στην έδρα της Σχολής. Επιπλέον, τα μέλη του χορού συμμετέχουν σε ακολουθίες σε διάφορες ενορίες της Μητροπόλεώς μας, πραγματοποιώντας κατ΄αυτόν τον τρόπο το κατεξοχήν μάθημα, την πρακτική εξάσκηση. Είθισται, να πραγματοποιείται μηνιαίως Ιερά Αγρυπνία για την καλύτερη δυνατή εξάσκηση των μελών του χορού. Την ευθύνη της διδασκαλίας του μαθήματος φέρει ο Διευθυντής της Σχολής, π. Κωνσταντίνος Δέδες. 

Μάθημα Ακουστικής

Η παραγωγή του ήχου στον κατάλληλο τόνο/ύψος (pitch) χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια μεταξύ της ακοής  (αυτί), της αναπνοής (διάφραγμα και πνεύμονες), της φωνής (φωνητικές χορδές και αντηχεία) και της νοητικής λειτουργίας (εγκέφαλος). Κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι ίσως δεν είχαν την ευκαιρία νωρίτερα να έχουν μια σχέση με τη μουσική, αντιμετωπίζουν αρχικά δυσκολίες  στον συνδυασμό και συντονισμό όλων των παραπάνω παραγόντων ώστε να πετύχουν την παραγωγή του σωστού ήχου με τη χρήση της φωνής. 
    Το μάθημα της “Ακουστικής” που προσφέρεται από τη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ι.Μ. Βελγίου, σκοπεύει να βοηθήσει τον μαθητή, χρησιμοποιώντας διάφορες ασκήσεις ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του, ώστε κατ’αρχάς να κατανοήσει και έπειτα να βελτιώσει την ικανότητά του να παράγει σωστά τον επιθυμητό τόνο και να επιτυγχάνει τα σωστά μουσικά διαστήματα. Με αυτό τον τρόπο πιστεύουμε ότι θα βοηθηθεί ο μαθητής ώστε να εκτιμήσει πλήρως το βάθος, τον πλούτο και την ομορφιά της Βυζαντινής Μουσικής (και όχι μόνο!).
    Τα μαθήματα της “Ακουστικής” προσφέρονται διαδικτυακά, μία φορά την εβδομάδα.
elEL